Zamek w Miliczu

Zamki

Zamek w Miliczu to historyczny obiekt, którego budowa miała miejsce na przełomie XIII i XIV wieku, malowniczo usytuowany nad brzegiem rzeki Barycz. Położenie tego zamku w sercu Milicza czyni go nie tylko cennym punktem na mapie turystycznej, ale także świadkiem wielu ważnych wydarzeń dziejowych regionu.

Jako zabytek, zamek w Miliczu przyciąga uwagę zarówno turystów, jak i miłośników historii, oferując bogaty kontekst architektoniczny oraz kulturowy.

Historia

Badania prowadzone pod koniec XX wieku ujawniły, że zamek w Miliczu jest obiektem, który przeszedł wiele faz przebudowy. Przyjęto, że najstarsza, murowana część tej budowli była pierwotnie używana jako pałac biskupi. Zgromadzony i przebadany materiał archeologiczny umożliwił przesunięcie wcześniejszych datowań zamku, wskazując na jego powstanie pod koniec XIII wieku, zamiast w połowie XIV wieku, co znalazło odzwierciedlenie w jego wpisie do rejestru zabytków w 1961 roku.

W chwili budowy, ten zamek aspirował do tytułu trzeciej co do wielkości rezydencji na Śląsku. Dotychczas przypuszczano, że fundatorem zamku był biskup Tomasz I. Jednak zapis dotyczący jej wykupu w 1319 roku z rąk „polskiego palatyna” Alberta, sugeruje, iż przed tym okresem jego właścicielem był książę. Warto zwrócić uwagę, że zamek wyposażony był w trzy urządzenia ustępowe, po jednym na każdej kondygnacji, co stanowiło wyraz luksusu w owych czasach.

Na uwagę zasługuje wydarzenie z 8 maja 1282 roku, kiedy to w zamku miało miejsce podpisanie tzw. „Ugody milickiej” pomiędzy Krzyżakami a księciem Mściwojem II. Zakon krzyżacki zakwestionował prawa Mściwoja II do pomorza wschodniego, co doprowadziło do interwencji papieża Marcina IV. W rezultacie papież zlecił przeprowadzenie śledztwa swojemu legatowi, Filipowi z Fermo, który ulokował się w pałacu biskupów wrocławskich w Miliczu, by kierować sprawą. Z kolei w lutym 1282 roku w Kępnie, Mściwoj II podpisał układ z księciem wielkopolskim Przemysłem II, przekazując swoje księstwo na rzecz tego ostatniego, co doprowadziło do zakończenia sporu na drodze „Ugody milickiej”, na mocy której Mściwój II zmuszony był oddać ziemię gniewską oraz kilka wsi na Żuławach zakonowi krzyżackiemu.

Właściciele

W XVI wieku rodzina Maltzanów weszła w posiadanie dwóch dolnośląskich wolnych państw stanowych: Sycowa, który posiadali w latach 1530–1571 oraz Milicza, która należała do nich od 1590 roku. W 1694 roku bracia Joachim Wilhelm i Mikołaj Andrzej otrzymali tytuł czeskich hrabiów. Natomiast w 1774 roku hrabia Joachim Andrzej został mianowany dziedzicznym wyższym podskarbnym na Dolnym Śląsku. Po ustanowieniu w 1854 roku wyższej izby pruskiego parlamentu, Izby Panów, wolny pan stanowy Milicza zyskał status dziedzicznego członka.

Historia panów Milicza przedstawia się następująco:

  • 1590-1625 – Joachim III (ur. 1559, zm. 1625) – syn Jana Bernarda I,
  • 1625-1628 – Joachim IV (ur. 1593, zm. 1654), Jan Bernard II (ur. 1597, zm. 1667), Wilhelm – synowie Joachima III,
  • 1628-1654 – Joachim IV,
  • 1654-1693 – Joachim Andrzej I (ur. 1630, zm. 1693) – syn Joachima IV,
  • 1693-1728 – Joachim Wilhelm (ur. 1661, zm. 1728) – syn Joachima Andrzeja I, od 1694 r. czeski hrabia,
  • 1728-1729 – Franciszek (ur. 1698, zm. 1729) – bratanek Joachima Wilhelma,
  • 1729-1735 – Leopold Wilhelm (ur. 1705, zm. 1735) – brat Franciszka,
  • 1735-1786 – Joachim Andrzej II (ur. 1707, zm. 1786) – brat Leopolda Wilhelma,
  • 1786-1817 – Joachim Karol II (ur. 1733, zm. 1817) – syn Joachima Andrzeja II,
  • 1817-1850 – Joachim Aleksander (ur. 1764, zm. 1850) – syn Joachima Karola,
  • 1850-1878 – August (ur. 1825, zm. 1878) – wnuk Joachima Aleksandra,
  • 1878-1921 – Andrzej (ur. 1863, zm. 1921) – syn Augusta,
  • 1921-1940 – Joachim Karol III (ur. 1905, zm. 1940) – syn Andrzeja,
  • 1940-1945 – Jan Mortimer (ur. 1937) – syn Joachima Karola – fakt. Elżbieta hr. von Zech (ur. 1913), wdowa po Joachimie Karolu.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. MartaM. Młynarska-Kaletynowa, Milicz – Atlas Historyczny Miast Polskich [online], 2017, str. 11, kol. I, wer. 75 [dostęp 11.08.2019 r.]
  3. JustynaJ. Kolenda, Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu., 2008, str. 140, kol. I, wers 8
  4. JustynaJ. Kolenda, Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu., 2008, str. 53, kol. II, wers 20
  5. MałgorzataM. Chorowska, AndrzejA. Kudła, Nie tylko zamki. Architektura i historia średniowiecznego zamku w Miliczu., 2005, str. 87, wers 25
  6. K.K. Zielińska, Zjednoczenie Pomorza Gdańskiego z Wielkopolska pod koniec XIII w. Umowa kępińska 1282 r., Toruń 1968, str. 51
  7. K.K. Zielińska, Zjednoczenie Pomorza Gdańskiego z Wielkopolska pod koniec XIII w. Umowa kępińska 1282 r., Toruń 1968, str. 82-88
  8. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 127. [dostęp 29.03.2015 r.]

Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":

Pałac w Miliczu | Milicz (stacja kolejowa)

Oceń: Zamek w Miliczu

★★★★★
Średnia ocena:4.82 Liczba ocen:7